DE SHAGYA'S

DE SHAGYA'S
De oude Landstallmeisters in het Habsburgerrijk kenden ook die eigenschappen en via lange expedities werden de beste (rijtypische) exemplaren in de 18e en 19e eeuw aangekocht in de woestijn. Wanneer men de ingevoerde Arabische Volbloeds van de Blunts (Crabett Arabian Stud van Lady Wentworth) uit dezelfde periode vergelijkt met die van de Landstallmeisters, dan ziet men ook duidelijk de verschillen. De Landstallmeisters selecteerden veel meer op de rijtypische eigenschappen van het Arabische Volbloed, terwijl de Blunts meer gefocussed waren op de adel en het mooie hoofd. Een verkeerde en zeer eenzijdige selectie die helaas door talloze Arabische Volbloedfokkers vooral in West-Europa en in de nieuwe wereld werd nagevolgd. Alleen in de staatsstoeterijen van Poland, Hongarije en Rusland is de selectie gelukkig nog, behoudens een selectie op het exterieur, vooral gericht op de prestatie. De Arabische Volbloeds uit de Oostblok-selectie onderscheiden zich dus duidelijk in (rij) type en bewegingen met die van de Engelstalige-selectie. De resultaten van die eenzijdige Engelstalige-selectie hebben er helaas toegeleid dat de zelf gepromoveerde foktechnische adviseurs c.s., die zich maar weinig verdiept hebben in het systematisch fokken van rijpaarden en zeker niet in die van de Shagya's, Arabische- of Engelse Volbloeds, de huidige fouten toeschrijven aan het ras of nog erger aan het percentage Arabisch bloed dat de rijpaarden of rijpony's voeren. Vanuit die filosofie en enge kennis proberen ze vervolgens om de argeloze fokkers op het verkeerde been te zetten. Om vervolgens bindend voor te schrijven dat het percentage Arabisch bloed naar beneden moet of liever helemaal niet meer voorkomt. Hun alternatief is de 'hitparadefokkerij'. Laat ze allemaal maar naar de zgn. 'top- of modehengsten' rennen, dan komt er hopelijk vanzelf iets goeds uit. Echter: Hoop is geen systematische methode. Het resultaat is dan niet structureel maar incidenteel. De top is sowieso al heel smal en de 'hitparadefokkerij' wreekt zich aan de basis, waar een fundament van goede merriestammen absolute noodzaak is, en resulteert in een hele grote groep van matige paarden waar de uniformiteit ver te zoeken is. Dat een dergelijke filosofie niets meer met een structurele en systematische fokkerij van het goede Arabische bloed te maken heeft, is voor de ervaren fokkers wel duidelijk en voor de onervaren en beginnende fokkers een noodzaak om kennis op te doen. Voor het EASP een extra noodzaak om vooral het voorlichtende element te accentueren. De ervaring heeft geleerd dat je voor de sportpaarden- en sportponyfokkerij slechts een klein selectief aantal Shagya's, Arabische Volbloeds, Engelse Volbloeds en Anglo-Arabische Volbloeds en alleen bepaalde bloedlijnen kunt en moet inzetten. Waar het nu omgaat is die Shagya's, Arabische Volbloeds, Engelse Volbloeds en Anglo's, met het vereiste type (niet alleen fenotypisch maar ook genotypisch) en uit bloedlijnen met prestaties, op te sporen en in te zetten. Dit is geen sinecure, maar vereist enorm veel studie en specifieke monitoring. De Habsburger Landstallmeisters zijn er in geslaagd om door combinaties van de verschillende families waaruit het Arabisch Volbloed bestaat, middels een uiterst doordacht fokkerijsysteem en een zeer strenge selectie, de grotere en rijtypische Shagya's te fokken. De Pardubicer steeplebaan o.a. was het selectie(slag)veld waar het criterium 'survival of the fittest' letterlijk op de Shagya's werd toegepast. Daarnaast hielden ze, middels een zeer strikte stamboekadministratie, alle relevante kenmerken van de fokdieren en hun fokresultaten bij met een precisie waar geen computerprogramma aan kan tippen. De Landstallmeisters keken generaties terug en dachten generaties vooruit. De Shagya onderscheidt zich van het Arabisch Volbloed door een robuuster voorkomen, stokmaat en moet, in tegenstelling tot het Arabisch Volbloed, absoluut in het rechthoekstype staan. En met name door het unieke mensvriendelijke, werklustige, intelligente en moedige karakter onderscheiden de Shagya en het Arabisch Volbloed zich van elk ander paard.

INTELLIGENTIE, KARAKTER, WERKLUST EN PRESTATIE
Het zijn waarschijnlijk deze innerlijke eigenschappen, afgezien van de niet altijd zichtbare uiterlijke kenmerken, die zich dominant manifesteren wanneer het Shagya/Arabisch bloed voorkomt in de sportpaarden. "Bloed" en zeker het Shagya/Arabisch bloed is bijna nergens structureel, consequent en selectief toegepast in de rijpaardenfokkerij. Toch zien we, telkens wanneer het opduikt, opmerkelijke resultaten. Het begon min of meer al voor de tweede wereldoorlog. Warszawianka (een in Polen gefokte merrie met veel ShA en xx bloed) gold destijds (OS 1936) als het beste springpaard ter wereld. Tijdens de Olympische Spelen van 1924 en 1936 werden triomfen gevierd door Trakehners met substantieel Arabisch bloed. Kronos (v. Carol) en Absinth van dezelfde vader wonnen in 1936 respectievelijk goud en zilver bij de dresuur. Nurmi (v. Merkur) behaalde goud bij de military. 9 Deze trend zette zich na de 2e wereldoorlog voort met de Holsteiner Meteor, winnaar van de bronzen medaille springen en een kleinzoon van de Shagya Amurath 1981. Die Amurath vinden we nog steeds terug in bijna alle Holsteiner hengsten en in bijna alle goed presterende Holsteiner stammen. De reus Calvaro (v. Cantus), met 6 x Shagya-bloed in zijn pedigree, won onder Willi Mellinger in 1999 de Wereldbeker voor springpaarden. De Shagya-merrie Jordi is de moeder van de meest invloedrijke hengst aller tijden nl. Ramzes x. Uit St. Georg 4/93 onder de titel 'Ramzes immer- modern': "Of het nu om dressuur- of springvereving gaat, het bloed van de Anglo-Arabisch Volboed Ramzes heeft via een keten van generaties een dominante invloed. Zijn invloedrijkste nakomelingen zijn Ramiro en Romadur II - zonder Ramzes was er ook geen holsteiner Capitol-dynastie en zouden er ook geen westfaalse stempelhengsten als Pilot en Polydor hebben bestaan. Zonder Ramzes was de duitse paardenfokkerij aanmerkelijk minder florissant. "
Bekend in Nederland werd Rex the Robber (v. Noran ox). Door zijn ruiter Alwin Schockemoehle ruiter consequent 'der Professor' genoemd vanwege zijn opmerkelijk intelligentie. Met Franke Sloothaak behaalde hij nog op hoge leeftijd grote successen in de springsport. Van recentere datum is Milton. In zijn pedigree en ook zichtbaar voerde deze schimmelruin Shagya-bloed (Shagya XVII-3). Onder Michael Withaker groeide hij uit tot het meest succesvolle paard van zijn tijd. De KWPN-merrie Rianne met als grootvader Little Star ox ontwikkelde zich tot een van de beste, zoniet de beste, prestatie-merrie van Nederland. Zo zijn er nog talloze voorbeelden te noemen o.a. Abdullah, Biotop, Almox Prints, White Girl, Windfall, Rembrandt, Partout, Goethe etc. Allemaal paarden met een behoorlijk percentage Shagya/Arabisch bloed. De Shagya-Araber Bajar met een levenswinson van DM. 445.643 wist via zijn zoon Bachus een eigen Holsteiner lijn te stichten; zijn kleinzoon Baldini II won in 2001 het Deutsche Bundeschampionat voor zesjarigen. De hippoloog Claus Schridde komt in zijn boek 'Der Einsatz von Anglo-Araber, Aber, Trakehner und Vollbluthengste in der deutschen Warmblutzucht' tot de conclusie: "De 'Araber' hebben vooral in de duitse warmbloedfokkerij sensationele resultaten bereikt. Gedoseerd ingezet hebben de 'Araber' telkens opnieuw hun positieve eigenschappen nog generaties lang in de warmbloedfokkerij doorgegeven. Waar ook maar Arabisch bloed in de pedigree opduikt: het heeft zich nooit negatief uitgewerkt". Fokkers die schoonheid, werklust, intelligentie en aanleg weten te combineren, zullen paarden en pony's fokken die beantwoorden aan de steeds hogere eisen van de sport.