WAAR KOMT DE IRISH COB VANDAAN?

WAAR KOMT DE IRISH COB VANDAAN?

Veel wordt er gespeculeerd over de herkomst van ons mooie ras de Irish Cob. Ik heb hierover de laatste maanden met veel mensen in Ierland gesproken en het hier volgende is daarvan het resultaat.

Al heel lang, vele honderden jaren, geldt Ierland als een land waar heel goede, gezonde paarden vandaan kwamen. Een van de oorzaken hiervan is dat Ierland grotendeels bestaat uit een bodem die vulkanisch van oorsprong is en om die reden zijn het gras en de kruiden die hier groeien zeer rijk aan mineralen en sporenelementen. De dieren die hiervan eten, ook de paarden dus, ontwikkelen een sterk en gezond lichaam en hebben sterke benen. Om die reden waren de paarden uit Ierland van oudsher gewild door de oorlogvoerende koningen uit het naastgelegen Engeland en Schotland. Ierland was gedurende bijna 800 jaar een kolonie van de Engelse buurman en als er weer paarden nodig waren voor de oorlogen van de Engelse heren werden er militairen naar Ierland gestuurd om daar goede strijdrossen te halen. Dit waren toen al compact gebouwde, "cobby" paarden, die taai, sterk en wendbaar waren. Natuurlijk werden de Ierse boeren hier niet voor betaald en zij hadden dan ook niet veel op met de Engelse "liefde" voor hun paarden.
De Engelsen gaven de voorkeur aan donkergekleurde, effen paarden en zo bleven de bonte paarden achter in Ierland, deze waren in het Engelse leger niet gewenst. Door deze selectie en het feit dat de boeren bonte paarden gingen fokken om ze te kunnen houden kwamen er verhoudingsgewijs steeds meer bonte paarden in Ierland. Toen in vorige eeuwen een deel van de plattelandsbevolking door de adellijke heren van hun hoeven werd verdreven en deze arme mensen noodgedwongen een zwervend bestaan gingen leiden, spanden ze hun vaak bonte, compact gebouwde werkpaardjes voor de karren waarmee ze wegtrokken.

In die tijd was een bont paard niet in tel en zo konden ze ook vaak de bonte veulens, die niet gewenst waren door de rijkere boeren voor een zacht prijsje overnemen. Zo ontstonden de rondreizende klusjesmensen, in Ierland Travellers genoemd. Zij deden seizoenswerk en waren vaak ook ketellappers. In de sociale rangorde stonden ze onderaan en hun paarden deelden in de minachting die hen ten deel viel.

Zelf waren en zijn ze heel erg trots op hun "Coloured Cobs" en ieder jaar wordt er in Ballinasloe een grote markt gehouden waar ze hun mooiste Cobs aan elkaar laten zien. Een mooie Cob is daar bijna niet te koop, tenzij ze je heel erg aardig vinden. Je mag er alleen maar naar kijken. De Cob is al heel erg lang bekend in zijn huidige verschijning en mag daarom zeker een ras genoemd worden. Kruis een goede Cobhengst met een mooie Cobmerrie en er komt een Cobveulen uit. Dit bewijst dat de genetische kenmerken vastliggen en dat is het kenmerk van een ras.

Sinds de negentiende eeuw zijn er ook Cobs naar Engeland meegenomen door Engelse zigeuners die net als de zigeuners op het vasteland een voorliefde hebben voor bonte paarden. Deze paarden zijn in Engeland verder gefokt en ook gekruist met Shires, Clydesdales en allerlei soorten pony's. Ook in Ierland zijn er wel Cobs met andere rassen gekruist, o.a. Connemara's, Irish Draughts en Dravers, maar gelukkig zijn er toch nog erg veel raszuivere Irish Cobs overgebleven. De Irish Cob in Ierland is meestal kleiner dan 1,60 m, is compact van bouw met een breed hoofd met stompe neus, heeft ronde ogen met veel uitdrukking. Een zeer belangrijk kenmerk is de overvloedige beharing aan de benen en het is dus niet verwonderlijk dat juist het ontbreken van deze beharing meestal een reden is om een paard niet als Irish Cob te bestempelen. Een belangrijk kenmerk van de Cob is ook dat hij ondanks zijn gedrongen bouw verrassend soepele bewegingen heeft. Dit is natuurlijk niet verwonderlijk als je aan zijn atletische voorouders denkt. Immers een strijdros moest sterk en snel zijn, maar ook koel in de kop.

De Travellers in Ierland zijn erg goed op de hoogte van de bloedlijnen van hun Irish Cobs, zij fokken zeker niet in het wilde weg. Helaas hebben ze nooit iets opgeschreven en bestond er dus geen geschreven stamboek. In deze tijd met zijn toenemende mechanisatie bestaat het gevaar dat de Irish Cob om die reden uiteindelijk toch zou verdwijnen en dat zou zeker een groot verlies zijn. Helaas heeft de Ierse Overheid tot voor kort de noodzaak het ras te beschermen niet ingezien. De paarden werden beschouwd als "straatpaarden" zonder enig aanzien. Ze werden soms gewoon in beslag genomen en gingen dan zonder pardon naar de slacht, ze werden ook vaak erg slecht behandeld.
De Ieren hangen sterk aan hun springpaarden en race-paarden en de Irish Cobs hingen er maar zo'n beetje bij. Dit is waarschijnlijk de oorzaak dat de naam Tinker voor onze paarden is ontstaan. Ze werden minachtend "those tinker horses" genoemd, wat zoiets betekent als: de "paarden van de schooiers" en dat werd al gauw verbasterd tot Tinkers. Eigenlijk noemen wij onze paarden dus "Schooiers". De Ieren die ik ken vinden dit heel erg genant en hoe meer ik met ze omga, hoe meer ik geneigd ben om hierin met ze mee te gaan. Ik merk dat ik mijn paarden geen Tinkers meer noem, maar Irish Cobs of Ierse Cobs. Toch blijft Tinka natuurlijk Tinka.

Gelukkig gaan de ogen van de Ierse Overheid nu eindelijk open voor het schitterende erfgoed dat de Irish Cob in feite is en komt er mede door onze hulp nu ook in Ierland waardering voor dit prachtige ras.



Marijke Heijkoop