Gelders Paard: Geschiedenis van het ras

Gelders Paard: Geschiedenis van het ras

Het Gelderse Paard is een middelzwaar warmbloedpaard, energiek maar met een rustig temperament. De fokkerij van dit paard is geconcentreerd in het Gelders rivierengebied en in de provincie Utrecht, daarnaast in Zuid- Holland en Noord-Brabant. In 1890 werd een stamboek voor dit ras opgericht. In het begin van de 20e eeuw kende het ras twee typen: het landbouw-koetspaard (met Oldenburger en Oost-Fries bloed) en het luxe koetspaard (met Normandisch, Hackney- en Holstein-bloed). Uit deze twee typen volgden het zwaardere resp. lichtere landbouwtuigpaard, later beide populair bij de landelijke rijverenigingen. We spreken nu over het (Gelderse) Veelzijdigheidspaard. Vanaf ca. 1950 nam het gebruik van paarden in het verkeer en de landbouw, door vervanging door de auto en de tractor, snel af. Vanaf 1960 is er slechts een type van dit ras over: het door het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek (KWPN) erkende Gelderse Basispaard. Uit dit type paard fokt men zowel rij- als tuigpaarden. Het KWPN kent heden ten dage in totaliteit drie typen: het Rijpaard, het Tuigpaard en het Basispaard. Dit laatste type, ook wel Veelzijdigheidspaard, is vooral gebaseerd op het Gelderse paard. Afhankelijk van de hengst waardoor de veelzijdigheidsmerrie gedekt wordt ontwikkelt het uit de paring ontstane veulen zich tot rij- of tuigpaard.

In de periode 1950 - 1960 toonde het KWPN weinig interesse in de fokkerij van het Gelderse (basis)paard, wat uiteraard tot een teruggang van dit ras leidde. Uit zorg over het dreigende verdwijnen van het Gelderse paard vond in 1979 de oprichting plaats van de Vereniging van Fokkers en Liefhebbers van het (Gelders) Basis-paard. Op dat moment waren er nog slechts 11 goedgekeurde Gelderse hengsten over. In 1994 ging het nog slechts om 7 goedgekeurde hengsten die tezamen 300 min-of-meer zuivere Gelderse merries dekten.